1.Sınıf Öğrencisi Nasıl Okuma Yazma Öğrenir?

 1.Sınıf Öğrencisi Nasıl Okuma Yazma Öğrenir?

Bugünkü makalemizin konusu 1. Sınıf Öğrencisi Yeni sistemde nasıl okuma yazma öğrenir? 

Çoğu veli özellikle yaşı 30 ve üzeri olan veliler kendi okuma yazma öğrendikleri yılları hatırlayıp kendi öğrendikleri gibi çocuklarına yardımcı olmayı düşünürler. Ama bu yanlıştır. Sebebine gelecek olursak ;

1968 ilköğretim programında yer alan cümle yöntemi ile ilk okuma ve yazma öğretimi yürütülürken Milli Eğitim Bakanlığı, yeni ilköğretim programını 2004-2005 eğitim-öğretim yılında pilot uygulayıp 2005-2006 eğitim-öğretim yılında ise ülkemiz genelinde uygulamaya koymuştur.  

Söz konusu 2005 İlköğretim Programında,yapılandırıcı yaklaşım, çoklu zeka, beyin temelli öğrenme, öğrenci merkezli eğitim, bireysel farklılıklara duyarlı eğitim, sarmal, tematik ve beceri yaklaşımı gibi yaklaşım ve modeller çerçevesinde geliştirilen Türkçe Dersi Öğretim Programında ilk okuma-yazma öğretimi, Türkçe öğretiminin; dinleme, konuşma, okuma, yazma ve görsel okuma - görsel sunu öğrenme alanları ile birlikte ele alınmış,  yöntem olarak Ses Temelli Cümle Yönteminin kullanılması ön görülmüştür. 

Programında Ses Temelli Cümle Yönteminin özellikleri, ilkeleri, aşamaları, uygulanması ve bitişik eğik yazıya ilişkin bilgiler verilmektedir. Ses temelli cümle yönteminde, ilk okuma-yazma öğretimine seslerle başlanmaktadır. Anlamlı bütün oluşturacak birkaç ses verildikten sonra seslerden hecelere, kelimelere ve cümlelere ulaşılmaktadır. 

İlk okuma- yazma öğretimi, kısa sürede cümlelere ulaşılacak şekilde düzenlenmektedir. Yazı öğretiminde, öğrencilerin gelişimine uygun olan bitişik eğik yazı harfleri kullanılmaktadır (İlköğretim Programı, 2009). Seslerin/harflerin öğretiminde alfabedeki sıralama değil, Türkçenin ses yapısı, harflerin yazım kolaylığı, anlamlı hece ve kelime üretmedeki işleklik dikkate alınarak oluşturulan altı grupta sıralanan ses/harflerin öğretimi, yöntemin aşağıda belirtilen aşamalarına uygun olarak gerçekleştirilir:  

1. İlk okuma-yazmaya hazırlık  

2. İlk okuma-yazmaya başlama ve ilerleme: 

 • Sesi hissetme ve tanıma 

 • Sesi /harfi okuma ve yazma  

• Sesten/harften, heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma  

• Metin oluşturma  

3. Okuryazarlığa ulaşma (İlköğretim Programı, 2009).  

Millî Eğitim Bakanlığı, 2016-2017 eğitim öğretim yılından itibaren uygulanmak üzere 2015 yılında Türkçe dersi öğretim programında bir dizi değişikliğe gitti. İlk okuma-yazma öğretimine ilişkin yapılan değişiklikler öz olarak şunlardır: 

• Beş öğrenme alanı; sözlü iletişim, okuma ve yazma şeklinde değiştirilmiştir.  

 • Ses temelli cümle yöntemi ile öğretim ve yöntemin aşamalarında değişikliğe gidilmeyip, ilk okuma- yazma öğretiminde kullanılan ses/harf grupları değiştirildi.  

• Öğretimin bitişik eğik yazı ile yürütülmesine devam edilmesi ön- görüldü ancak bazı harflerin yazma şekilleri değiştirildi (İlköğretim Programı, 2015). Millî Eğitim Bakanlığı,  2017 - 2018 eğitim öğretim yılından itibaren uygulanmak üzere yine önemli birçok değişikliğe gitti. İlk okuma-yazma öğretimine ilişkin yapılan değişiklikler öz olarak şunlardır:

 ● Üç öğrenme alanı; dinleme/izleme, konuşma, okuma ve yazma şeklinde değiştirilmiştir.  

● Ses temelli cümle yöntemi ile öğretim yerine Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın ilk okuma yazma öğretiminde “Ses Esaslı İlk Okuma Yazma Öğretimi” yaklaşımı benimsenmiştir.  

● Öğretimin aşamalarında değişikliğe gidilmiştir. İlk okuma yazma sürecinde şu aşamalar izlenmelidir:  

1) İlk okuma yazmaya hazırlık 

a) Dinleme eğitimi çalışmaları  

b) Parmak, el ve kol kaslarını geliştirme çalışmaları  

c) Boyama ve çizgi çalışmaları  

2) İlk okuma yazmaya başlama ve ilerleme 

e) Sesi hissetme, tanıma ve ayırt etme  

f) Harfi okuma ve yazma  

g) Harflerden heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma  

h) Metin okuma  

3) Bağımsız okuma ve yazma  

• İlk okuma- yazma öğretiminde kullanılan ses/harf grupları değiştirildi (ses/harf grubu beşe indirildi). 

 • İlk okuma yazma öğretimi dik temel harf veya birleşik eğik harflerle gerçekleştirilebileceği hükmü programda yer aldı (İlköğretim Programı, 2018). 

 İlk okuma yazma öğretimindeki başarı veya başarısızlık üzerinde program, okul, çevre-aile, öğretmen vb. birçok paydaşın rolü vardır. Bunlardan biri ise ilk okuma yazma öğretiminde öğretmenin izlendiği  yöntemdir. Şüphesiz ilk okuma-yazma ve bununla elde edilen, geliştirilen bilgi, beceriler bireyin tüm yaşantısında önemli yere sahiptir. Bu öneme sahip öğretimde başarısızlıktaki temel nedenlerden birinin de öğretmenin öğretimde uyguladığı yöntem-tekniklerdeki yanlışlık ve yetersizlikler olduğunu söyleyebiliriz. Bundan hareketle, ilk okuma yazma öğretiminde uygulanan yöntem ve teknikler üzerinde yapılmış ve yapılacak alan araştırmaları çok önemlidir. Ses temelli cümle yöntemi ile  ilk okuma yazma öğrenen öğrencilerin başarı durumları ve dolayısıyla yöntemin uygulamadaki başarısını belirlemeye yönelik olan çalışmamız; ilk okuma-yazma öğretiminde yöntemin uygulama aşamalarında öğrencilerin başarı durumları, görülen  yetersizlikler, nedenleri, nedenlerin etkilerinin belirlenmesi ve çözüme yönelik önerilerin saptanması ve böylece ses temelli cümle yönteminin alanda daha etkili ve verimli  uygulanması bakımından büyük önem taşımaktadır. 

Yani eski programda olduğu gibi sessiz harfler yani b,c,d,g gibi harfler yanında e sesi getirip okunmuyor öğretilirken. "b" harfi bizim öğrendiğimiz sistemde "be" diye telaffuz ediliyordu. Fakat Sesi Temelli Cümle yönteminde direk "b" sesini çıkarmalıyız. Çocuklarımıza da buna göre öğretmeliyiz. Bunun için playstore da çeşitli okuma yazma öğrenme programları mevcuttur. Akıllı telefonunuza bu programları kurarak nasıl öğreteceğinize dair yada çocuğunuzu nasıl çalıştıracağınıza dair ipuçları elde edebilirsiniz.